Radio2 trekt door Vlaanderen met de Radio2 Digitour om de Vlamingen digitaal sterker te maken. Kim Debrie gaat op zoek naar antwoorden op jouw vragen. Heb je zelf een verhaal of vraag, kom langs op een van de locaties of laat het ons weten via [email protected].

Wat kan je doen vóór je overlijden?

Wat Facebook doet, is uniek. Het is het enige platform waar je op voorhand kan kiezen wat er met jouw profiel moet gebeuren wanneer je sterft. "Je kan kiezen om je account te laten verwijderen na je overlijden of je kan iemand aanduiden die beheerder wordt van jouw pagina na je dood. In het laatste geval zal Facebook na je overlijden je profiel automatisch omzetten naar een herdenkingspagina", legt Demeyere uit.

Zo stel je je voorkeur in, in de app op je smartphone:

1. Ga naar "Instellingen en privacy" en dan naar "Accountcentrum". Bij "Persoonlijke gegevens" kan je kiezen wie jouw profiel mag beheren na je overlijden.
2. Je mag iedereen beheerder maken, zolang die persoon een eigen Facebookaccount heeft en jullie ook bevriend zijn op Facebook.
3. Wanneer je dit instelt, zal Facebook die persoon meteen een bericht sturen om te laten weten dat hij of zij beheerder wordt van jouw account na je overlijden. Je geeft dus best op voorhand even een seintje aan die persoon, zodat die niet te hard schrikt.

Welke rechten krijg je als beheerder van een herdenkingspagina?

Vanaf het moment dat een Facebook-profiel is omgezet naar een herdenkingspagina, krijgt de nieuwe beheerder bepaalde rechten toegekend. "Dat zijn niet dezelfde rechten als die van de oorspronkelijke eigenaar van het profiel."

"Je kan als beheerder onder meer een vastgezet bericht plaatsen. Bijvoorbeeld om uit naam van de overledene een laatste bericht te delen of om informatie te geven over een herdenkingsdienst. Je mag ook nieuwe vriendschapsverzoeken accepteren, de profielfoto en omslagfoto bijwerken en je kan alle privacy-instellingen aanpassen. Zo kan je bijvoorbeeld bepalen wie berichten kan plaatsen en kan zien. En je mag ook tags verwijderen", zegt Demeyere. 

Je mag als beheerder ook een copy downloaden van alles wat de overledene op Facebook heeft gedeeld, tenminste als de overledene die optie voordien inschakelde.

Hoe download je een copy van een Facebookprofiel? 

Ga bij je profiel naar "Instellingen" en klik dan op "Je informatie en toestemmingen". Kies daarna voor "Gegevens downloaden". Je krijgt dan 1 groot bestand toegestuurd met alle info en foto's. "Maar dit kan dus enkel als de overledene deze functie had ingeschakeld bij het toekennen van de beheerder."

Welke rechten krijg je niet als beheerder?

Bij een herdenkingsprofiel zijn niet alle rechten identiek aan die van de oorspronkelijke eigenaar. "Je kan bijvoorbeeld geen vrienden verwijderen. En je kan ook geen oude berichten verwijderen of bewerken. De inhoud die gedeeld werd, zoals foto's en berichten, blijft op Facebook staan. Maar: je kan wel berichten verbergen", vult Demeyere aan.  

Hoe ziet een herdenkingspagina eruit?

Het profiel ziet er identiek hetzelfde uit als voordien, maar naast de naam verschijnt de zin "Ter nagedachtenis van". Verder zullen al je info, foto's en posts bewaard blijven. En toch is er een verschil. Zo zullen vrienden geen melding meer krijgen van jouw verjaardag. "Dat is te pijnlijk. De profielen van overleden personen worden ook niet meer weergegeven in de suggesties voor "Mensen die je misschien kent", zegt de sociale media-expert.

Wat als de overledene op voorhand geen voorkeur heeft doorgegeven?  

"Dan verandert er helemaal niets aan de pagina of de rechten. Facebook gaat niet zelf controleren of iemand overleden is of niet. Een herdenkingspagina (en de bijhorende rechten) wordt pas actief nadat een nabestaande aan Facebook heeft laten weten dat die persoon is gestorven. Wanneer de eigenaar vóór het overlijden al een beheerder aanduidde, gebeurt het automatisch."

Misschien heb je als familielid of nabestaande wel de inloggegevens van het profiel gekregen. Dan kan je zelf beslissen of je het profiel omzet naar een herdenkingspagina of niet.

Heb je geen login en wachtwoord? Dan doe je een aanvraag bij Facebook om een herdenkingspagina te maken. "Je kan ook vragen om het account definitief te verwijderen. Facebook zal wel altijd een bewijs van overlijden opvragen. Facebook zal dus niet op eigen initiatief een account verwijderen."

Als je beheerder van de pagina wil worden, en je werd niet op voorhand aangeduid door de overledene, zal je ook een verwantschap moeten bewijzen. "Dat kan een bloedverwantschap zijn, bijvoorbeeld de ouders of de kinderen van die persoon. Of je moet kunnen aantonen dat de overledene jouw partner is, bijvoorbeeld met een huwelijksbewijs of een samenlevingscontract."

Wat met de Messenger berichten?

Facebook biedt ook de berichtendienst Messenger aan. Wat gebeurt daar dan mee na je dood? "Messenger wordt niet aanzien als een onderdeel van de herdenkingspagina. De nieuwe beheerder krijgt dus geen toegang tot de chatberichten. Nooit. Die blijven voor altijd privé", stelt Demeyere gerust. 

Instagram (van hetzelfde moederbedrijf Meta red.) volgt ongeveer dezelfde procedure als Facebook. Je kan van je Instagramprofiel ook een herdenkingspagina laten maken. Al je foto's blijven bewaard, maar je profiel zal bijvoorbeeld niet meer aanbevolen worden aan andere gebruikers.

Het grote verschil met Facebook is dat je vóór je overlijden niemand beheerder kan maken van jouw profiel. "Het zou me niet verbazen mocht dat nog veranderen in de toekomst, maar voorlopig kan het nog niet", zegt Demeyere daarover.

Wil je een aanvraag indienen om van een Instagrampagina een herdenkingspagina te maken of wil je het profiel van een overledene helemaal laten verwijderen? Dan moet je net als bij Facebook contact opnemen met Instagram en hen de nodige bewijzen van het overlijden bezorgen, zoals de akte van overlijden. Je hebt eveneens een bewijs van verwantschap nodig, bijvoorbeeld een testament of een huwelijksakte.

Eens de Instagrampagina een herdenkingspagina is geworden, wordt het profiel ook vergrendeld en kan niemand nog inloggen op het account. "Zelfs al heb je de inloggegevens van die persoon. Dat gaat niet meer. In tegenstelling tot bij Facebook kan je ook geen bericht meer plaatsen. Dus: vanaf het moment dat de pagina een herdenkingspagina is geworden, kan er ook niets meer gewijzigd worden. Er zal wel "In memoriam" verschijnen bij de profielnaam."

En net zoals bij Facebook worden de chatberichten van Instagram niet vrijgegeven.

Snapchat voorziet geen in memoriam-pagina's voor overleden gebruikers. "Bij Snapchat bestaat geen duidelijke procedure na overlijden. Facebook en Instagram zijn uniek op dat vlak. Het Snapchat-profiel kan wel verwijderd worden. Dat gebeurt nadat een nabestaande een bewijs van overlijden heeft overgemaakt", vertelt Demeyere. 

Ook X heeft geen in memoriam-pagina's. "Een X-account blijft bestaan na je overlijden. Elon Musk (de CEO van X, red.) wilde bij de overname van Twitter vorig jaar alle niet-actieve accounts laten verwijderen na een bepaalde tijd. Maar daar kwam meteen veel kritiek op. Toen heeft Musk beslist om de niet-actieve profielen te archiveren in de plaats van ze te wissen. De informatie is dus nog beschikbaar bij X, maar het is niet meer publiekelijk toegankelijk. Een familielid zou dus nog toegang moeten kunnen krijgen tot alle informatie, als die dat wenst."

Het heeft weinig zin om een bewijs van overlijden naar X te sturen. "Want de profielen die lang op non-actief staan, worden toch automatisch verwijderd", zegt Demeyere.

"Wat wel kan, is een aanvraag doen om het profiel meteen te laten verwijderen. Je kan als nabestaande aan het helpcentrum laten weten dat die persoon overleden is, mits bewijs van overlijden. X haalt dan het profiel meteen offline. Doe je dat niet, dan zal dat op termijn automatisch gebeuren."

LinkedIn, het sociaal netwerkplatform voor werkgerelateerde zaken, geeft nabestaanden de mogelijkheid om het account af te sluiten na een overlijden. Je kan er ook voor kiezen om een in memoriam-pagina aan te vragen. "De pagina blijft dan zichtbaar en de vermelding "in memoriam" wordt eraan toegevoegd. Aan de inhoud van het profiel kan niets meer gewijzigd worden."

Wat wel kan bij LinkedIn, is dat de eigenaar vóór zijn overlijden aangeeft wat er met het profiel moet gebeuren. "Je moet dan een document invullen en doorsturen", besluit Demeyere.